Voedselbosreis Zambia zoekt vrijwilligers (en mobieltjes)!

Voedselbosreis Zambia zoekt vrijwilligers (en mobieltjes)!

Eind januari is het zover: samen met een paar studenten, vertrekt Mobile Orchards-initiatiefneemster Klaartje Jaspers naar Zambia om daar te gaan werken aan een bosboerderij waar ze wil onderzoeken hoe ze het bos, haar gebruikers en de lokale voedselvoorziening kan beschermen. Wie mee wil, kan zich aanmelden via klaartje AT mobileorchards DOT com.

Het stuk land waarop de deelnemers aan de slag gaan, ligt in de buurt van dorpen die snel uitbreiden. Het maakt deel uit van het zogenaamde ‘miombo’- bos dat een groot deel van centraal en zuidelijk Afrika domineert. Een deel ervan is eerder gekapt en afgebrand voor landbouw, en verlaten nadat de grond zodanig verarmd was dat de gebruiker naar het volgende stuk land vertrok. Voor veel boeren werkt dat systeem nog wel, maar naarmate de bevolkingsdruk toeneemt, heeft het bos daar steeds meer van te lijden.

Onderzoeksboerderij
Om te voorkomen dat het resterende miombo-bos verder verdwijnt, gaat de Zambiaanse bosboerderij onderzoek doen naar vormen van boslandbouw die voldoende mensenvoedsel opbrengen en tegelijk de bestaande biodiversiteit beschermen. Niet door het land kaal te kappen en er nieuwe rijen bomen en gewassen neer te zetten, maar door gebruik te maken van wat er al is. Om te kunnen groeien, hebben de gewassen water, zon en voeding nodig. Door de grond te verrijken met mulch van afgevallen bladeren en de stikstofbinding van gewassen als meerjarige vlinderbloemigen als duivenerwtjes, hoopt de initiatiefneemster de opbouw van een vruchtbare bodem te versnellen. Nieuwe gewassen worden geplant langs greppels die het regenwater vast houden. Daarnaast wil Jaspers kijken of ze op het hoogste punt van het land een bassin of vijver kan aanleggen waarmee jonge planten ook in het droge seizoen bewaterd kunnen worden. Die wateropvang kan gevuld worden met het hemelwater van het doorzichtige dak waaronder bosproducten als fruit en paddenstoelen gedroogd kunnen worden.

Lokale kennis
De kennis die nodig is om in kaart te brengen welke bomen, planten en paddenstoelen het land nu al te bieden heeft, en wat je daarmee kan doen, moet van lokale bosgebruikers komen. Samen met hen hoopt de bosboederij in februari een bosregister aan te leggen. Alle grote en waardevolle bomen worden van een label met nummer voorzien, gemonitord en geregistreerd. Daarnaast gebruikt deelnemers dezelfde VoedselUitHetBos-testen die voedselbosbouwers in Nederland kennen: ze maken elk jaar een inschatting van de biodiversiteit in de kruidlaag, de CO2-opslag in de bomen, de samenstelling van de grond en de activiteit van het bodemleven. Door die kennis te combineren met de oogst die het land de komende jaren oplevert, testen ze hoe je kan verdienen aan een bos dat je laat staan. Die kennis wordt vervolgens gedeeld met lokale boeren die minder mogelijkheden hebben met hun land en tijd te experimenteren.

Cash-crops
De eerste ‘cash-crops’ die ze willen uitproberen zijn doorlevende groenten als snijbiet, boomkool, duivenerwten en Egyptische uitjes. Daarnaast gaan ze kijken wat het potentieel van bestaande bosproducten als honing, paddestoelen en rupsen is, en planten ze bomen en kruiden die zowel op korte als op lange termijn een goede oogst zouden kunnen opleveren. Denk daarbij aan ananassen en bananen, maar ook aan fruitbomen en bijzondere inheemse houtsoorten.

Meedoen?
Wil je helpen met het opzetten van de Zambiaanse bosboerderij? Dat kan! Wie tussen 25 januari en 12 februari (of langer) tijd heeft, kan zich aansluiten als vrijwilliger of student. Voor accommodatie bij de bosboerderij wordt gezorgd. Daarnaast kan je ook materieel bijdragen, bijvoorbeeld met het inleveren van nog werkende mobieltjes met GPS, camera en Google-sheets. Wil je op een andere manier bijdragen of meer weten? Stuur een mailtje naar klaartje AT mobileorchards DOT com.